Osmanlı Devleti Kuruluş Bölüm 3

Bu yazımızda Yıldırım Bayezid Hanın Ankara savaşı ile almış olduğu yenilgiyle oluşan otorite boşluğunda, çok hızlı büyüyüp gelişen Osmanlı devletinin Fetret devrine son veren 1. Mehmet Çelebiden ve 2. Murad handan bahsedeceğiz.
Babasının vefatından sonra kardeşleri ile taht kavgaları yapan Çelebi Mehmet en çokta Süleyman Çelebi ile uğraşmış ve en son onu alt ederek Osmanlı devletindeki Fetret devrine son vermiştir.

Çelebinin kelime anlamı nedir derseniz ' iyi hatip eden ' demektir. Bunu destekleyen bir bulgu var mı derseniz evet derim çünkü Çelebi Mehmet ilk olarak Balkanlardaki Osmanlı topraklarına geçti ve oradan iskan edilen Türklerden küçük bir ordu ile Bursa'ya geçti. Şuan söylediğimiz kadar kolay değil etrafında bir anda bir ordu toplamak. Balkanlardan Bursa'ya geçen 1.Mehmet kardeşleri ile birçok savaş yaptı ve en son Musa Çelebiyi de yenerek devleti parçalanmaktan kurtardı.

Babası döneminde devletin toprakları 920.000 kilometrekare idi. Fetret devri ile bu topraklar 420.000 kareye kadar indir. Tahtta kaldığı 8 yıl boyunca çokça çabaladı ve 550.000 kilometre kareye kadar çıkardı. Karamanoğlu II. Mehmet Bey, ani bir hücumla, Bursa’yı bile ele geçirmişti. Bu sıralarda Musa Çelebi’nin cenazesi Bursa’ya yaklaşıyordu. Karamanoğlu derhal şehri bırakıp çekildi. Bu duruma dayanamayan 'Harman Danası' diye ünlü bir Karaman subayı II Mehmet Bey’e: 'Sultanım,' dedi, 'Osmanoğlu’nun ölüsünden böyle kaçarsın; eğer dirisi gelse halin nece olur?' Subay, bu cüretinden dolayı derhal asıldı. Ertesi yıl Çelebi Mehmet, Konya’ya girip Karamanlılar’a baş eğdirdi; II. Mehmet Bey ile veliahdı olan oğlu Mustafa Bey’i esir ettiyse de akrabası oldukları için sonradan serbest bıraktı.

Çelebi Sultan Mehmet 1420’de Bizans’a gelip imparatorla görüştü ki, bu ziyaret, Osmanlı tarihinde bir istisnadır. Çelebi Mehmet daha sonra Almanya İmparatoru ve Macaristan Kralı Sigismond’un taarruzlarına karşı harekete geçti, Macaristan’a girip savaştı. 4 mayıs 1421’de, 32 yaşlarında, Bursa’da öldü.

Çelebi Sultan Mehmet, Osmanlı Devleti’nin ikinci kurucusu sayılır. Timur’un dehşetli darbesinden devleti kurtarmış, kalkındırmıştır Bu zor durum içinde büyük medeni hamlelerde bulunmuş, Bursa’da, Edirne’de geniş imar hareketlerini gerçekleştirmiştir. Bıraktığı eserlerin en ünlüsü Türk mimarlığının şaheserlerinden olan Bursa’daki Yeşil Cami’dir. Çelebi Mehmet’in gömülü bulunduğu Yeşil Türbe, türbelerimizin en güzellerinden biridir.

 Sultan ikinci Murat tahta geçtiğinde gerçekten büyük işler yapacağı aşikardı. Tahta çıktığında karşısında önce amcası Mustafa'nın isyanı ile karşılaştı daha sonrada kardeşi Mustafa'nın isyanı ile karşılaştı. Bu isyanların çıkmasında büyük tertipçinin Bizans olduğunu bilen Sultan Murat İstanbul'u kuşattı ama alamadı. İstanbul'u kuşatan ikinci Osmanlı Padişahı oldu.

Menteşeoğulları, Aydınoğulları beyliklerini ortadan kaldırdı. Germiyan Beyliğinin top­raklarını vasiyet yolu ile elde edildi. Yine Candaroğulları ve Karamanoğulları toprak­larının bir bölümünü ele geçirdi.Bizans’ın ele geçirdiği Karadeniz kıyısın­daki bazı şehirler geri alındı. Eflak, Macar ve Sırp kuvvetlerine kayıplar verdirdi.Venedik ile 1430 yılına kadar savaşlar yapıldı. Bu savaşlar sonunda Makedonya, Selanik ve Teselya ele geçirildi.

1442’de Osmanlı orduları Macaristan’da yenildi. Bunun ardından Osmanlı orduları arka arkaya yenilgilere uğradı. Karamanoğulları da saldırılara başlayınca II. Murat Macar başkanlığındaki Haçlı itti­fakı ile 1444’de Edirne – Segedin Ant. ya­pıldı. Bu antlaşma ile Sırbistan geçici olarak kaybedildi. Savaşın kötü sonucundan mıdır bilinmez ama sultan tahtını oğlu 2. Mehmet'e bırakarak Mihaliç'e yerleşti. Bu gidişatı ilk olarak Çandarlı Halil Paşa kabul edemedi ve çatlak sesler çıkarmaya başladı. Bu sözlerden haberi olan 2. Mehmet Halil paşayı mimledi ve tahta gerçekten sahip olacağı günü beklemeye başladı. 

Bu değişikliği bir fırsata çevirmek gibi yanlış bir fikre kapılan haçlılar antlaşmayı bozarak Osmanlı devletine saldırıya geçtiler. Bu durumda büyük sıkıntılar yaşayan 2. Mehmet devlet erkanından da destek alamayacağını bildiği için babasına bir mektup yazarak şu sözleri söyler.

''Baba

Eğer padişah siz iseniz geliniz ve ordunun başına geçiniz , yok eğer padişah ben isem size emrediyorum gelip ordunun başına geçiniz. '' bu söz üzerine ordunun başına geçen 2 Murat Varna da haçlıları tepeleyerek balkanlardaki gücünü perçinlemiş oldu. 

Bu güç ve kuvvetle 2. kosova savaşını da gerçekleştiren sultan haçlılara kendisini unutturmadan morayı da aldı ve Arnavutluk seferine çıktı. Bu seferde de başarı sağlayan sultan Murat İstanbul'un alınmasını kolaylaştırdı, Avrupa'nın savunma duruma geçmesine sebep oldu. Bu savunma durumu 1683 Viyana bozgununa kadar sürecekti. Osmanlının kuruluşunu tamamladığımıza göre yükselme dönemi padişahlarını tek tek yazmanın daha iyi olacağını düşünüyorum. Yeni yazımızda görüşmek üzere.